2015 Kunst en Cultuurweekend Leudal: vrijdag
Een (eigen) huis.
Op de avond van 4 september had zich al vroeg een groot aantal belangstellenden verzameld in Cultureel Podium de Bombardon te Heythuysen. Het Kunst & Cultuur Weekend van Leudal werd officieel geopend door burgemeester Arno Verhoeven. Hij voelde zich vereerd en besefte dat het gekozen thema, een (eigen) huis, helaas een wel heel actuele lading had gekregen.
De opening werd muzikaal opgeluisterd door twee jonge muzikanten uit de eigen gemeente, Reneé Steenvoorden en Joost Roumen. Renée zong, begeleid door Joost op de gitaar, en af en toe nam Renée ook de viool ter hand.
Om vijf over acht nam Paul van Dooren het woord in de brasserie van de Bombardon om de 22e aflevering van literair café Niet Direct te openen. Er was nauwelijks genoeg ruimte voor alle geïnteresseerden, maar met wat schuiven en een paar extra stoelen paste het net.
Het thema van het weekend kreeg ook bij Niet Direct duidelijk vorm en inhoud. Lisanne van Geleuken, zangeres uit Roggel, begeleidde zichzelf op gitaar in een drietal liedjes die allemaal met de reis naar een nieuw huis te maken hadden. Met heldere en vaste stem bracht ze gevoelige interpretaties van songs van onder andere Van Morrison en Elvis Presley en nam het publiek mee op haar muzikale reis.
Daarna kondigde Paul van Dooren de hoofdgast, Kader Abdolah, aan. Deze veel gelauwerde schrijver (meest recent: Papegaai vloog over de IJssel) had ingestemd met wat vragen van Paul en het voorlezen van enkele passages uit eigen werk, maar bleek al snel een ander idee te hebben. Hij hield een gloedvol betoog over hoe hij zelf als vluchteling uit Iran in Nederland aankwam, en over zijn grenzeloze vastberadenheid zich de Nederlandse taal eigen te maken. Vluchtelingen moeten een onderdak kunnen krijgen, maar zijn zelf verantwoordelijk voor wat ze met hun leven doen, zo hield hij zijn geboeide publiek voor. Voor iemand die ervan droomde een gevierd Iraans schrijver te worden, of minister president, was het terug naar af toen hij als nieuwkomer in Zalk bij Zwolle belandde.
Daarna was het de beurt aan Mohamad Garrout, vluchteling uit Syrië, die samen met zijn muzikale vriend Yasin de muziek uit zijn thuisland vertolkte op de oet, een soort voorvader van de gitaar. Bijzonder sfeervolle en indringende muziek, die bij menigeen beelden van het Midden-Oosten opriep. Zijn aandeel in de avond begon met een filmpje dat hij had gemaakt over het vluchtelingprobleem, ondersteund door muziek van eigen hand.
Na de pauze, die door de grote toeloop wat langer duurde, opende vaste columnist John Hölsgens met een voor zijn doen serieuze beschouwing over de reacties op de toenemende vluchtelingenstroom. Zo merkte hij op dat de term gelukzoeker wel erg negatief wordt gebruikt, omdat iedereen toch op zoek is naar geluk, en dat groeiende materiële welvaart ons vatbaar maakt voor de angst die te verliezen, en angst is een slechte raadgever. Zoals Kader Abdolah vol vuur aangaf dat iedereen moet kunnen vinden wat hij wil van vluchtelingen, zo pleitte John voor bewustwording als een eerste stap naar handelen.
Daarna was het de beurt aan de frêle dichteres Emma Crebolder, die op aangeven van Paul van Dooren een paar vragen beantwoordde over haar leven en daarna haar gedichten voordroeg.
Zij heeft in haar leven vele verhuizingen meegemaakt en moest van elk onderdak haar thuis maken. Ze vertelde dat ze eigenlijk ook woont in haar gedichten, of in de zee, als geboren Zeeuwse. Ze sloot haar optreden af met een sonnet, dat ze eerst in het Nederlands, en daarna in het Swahili voordroeg. Van die taal had ze zich tijdens haar verblijf in Tanzania zodanig meester gemaakt dat ze er universitair docent is geweest.
Mohamad en Yasin namen daarna hun instrumenten weer ter hand, met een liedje voor oma, zoals Mohamad zei. Hij speelde ook een tweetal liedjes op de melancholiek klinkende bamboefluit, waar Mohamad verschillende versies van bij zich had.
Lisanne sloot de avond af met enkele toepasselijke liedjes, met als laatste een gevoelige vertolking van Paul Simons Graceland, waarin het verlangen naar een beter, ideaal land (Graceland) wordt bezongen.
Een formidabele opening van het Kunst & Cultuur Weekend, getuige ook de enthousiaste reacties van de aanwezigen, die het eerder jammer vonden dat het was afgelopen dan vervelend dat het zo was uitgelopen. Als dit de voorbode was van alle activiteiten in dit kader, dan mocht vrijdagavond al het glas geheven worden op een geslaagd weekend.